Tom 7 (vol. 1-2): Pisma dyskursywne

Pisma dyskursywne. Specyficzna to – z kilku powodów – część spuścizny Zygmunta Krasińskiego. Po pierwsze, na teksty opatrzone tym mianem składa się bodaj najbardziej różnorodna tematycznie twórczość autora, a dotycząca problematyki filozoficznej, politycznej, teologicznej, historycznej, społecznej i krytycznoliterackiej. Po drugie, mimo tak szeroko zakreślonego uniwersum intelektualnego, mnogości wątków i odniesień, teksty dyskursywne odznaczają się jednocześnie uchwytną spójnością, a ich lektura – wyraźniej niż dramaty czy proza poetycka – pozwala śledzić dojrzewanie intelektualne autora, drogę od młodzieńczych wypowiedzi na temat literatury i historii, przez dojrzałe przemyślenia filozoficzne i historiozoficzne z lat czterdziestych, aż do naznaczonych poczuciem klęski listów politycznych i relacji spisanych pod koniec życia. Wreszcie, osobliwość pism dyskursywnych wyraża się również – a może przede wszystkim – w tym, że Krasiński, autor „fragmentów”, „kawałków”, „rzeczy”, „utworów”, „wersów”, „drobiazgów”, „rysunków” – nigdy „tekstu dyskursywnego” nie napisał.

Określenie to stanowi novum nie tylko w kontekście wydawniczych przedsięwzięć związanych z twórczością Krasińskiego, ale również w praktyce edytorskiej w ogóle. Gdyby kierować się wyłącznie tradycją, która wyłania się z analizy poprzednich edycji dzieł poety, teksty pomieszczone w tomie należałoby opatrzyć mianem „pism filozoficznych i politycznych”. Takie nazewnictwo przyjmuje bowiem Jan Czubek w siódmym tomie wydania jubileuszowego z 1912 roku, a powiela je następnie Paweł Hertz w edycji z 1999 roku, będącej swoistym uzupełnieniem trzytomowych Dzieł literackich ogłoszonych w 1973 roku. Tytuł Pisma dyskursywne uznano jednak za określenie bardziej adekwatne do specyfiki poszczególnych tekstów.

(fragment Wstępu autorstwa Bartłomieja Kuczkowskiego)

Tom 7: Pisma dyskursywne (opracowanie edytorskie Bartłomiej Kuczkowski, tłumaczenie z języka francuskiego Renata Jarzębowska-Sadkowska i Joanna Pietrzak-Thébault)

Spis rzeczy (vol. 1)

Wstęp

Układ tomu

Zasady edycji

Wykaz skrótów

Bibliografia

Pisma dyskursywne

  • Lettre sur l’état actuel de la littérature polonaise, adressée à M. de Bonstetten (List o stanie obecnym literatury polskiej adresowany do pana Bonstettena)
  • Sur le clergé (O duchowieństwie)
  • Konrad Wallenrod, récit historique, tiré des annales de Lithuanie et de Prusse ; le Faris ;  Sonnets de Crimée par Mickiewicz ; traduits du polonais par MM. F. Miaskowski et Fulgencé, Paris 1830 (Konrad Wallenrod, opowieść historyczna oparta na kronikach Litwy i Prus, Farys, Sonety krymskie Mickiewicza, przełożone z języka polskiego przez panów Miaskowskiego i Fulgencé, Paryż 1830)
  • Kilka słów o Juliuszu Słowackim
  • [O stosunku caratu do Kościoła katolickiego i unitów]
  • [Gnosis]
  • O stanowisku Polski z Bożych i ludzkich względów
    • O Trójcy w Bogu i o trójcy w człowieku
    • [O Trójcy w czasie i przestrzeni]
    • [Stanowisko Polski śród ludów słowiańskich]
  • De l’éther (O eterze)
  • [Deux puissances] ([Dwie moce. Memoriał do Guizota])
  • Lettre à M. le Comte de Montalembert à propos de son discours sur la Pologne prononcé le 21 janvier 1847 à la chambre de Paris (List do hrabiego de Montalemberta w nawiązaniu do jego mowy na temat Polski wygłoszonej 21 stycznia 1847 roku w Izbie Parów)
  • Lettre à M. A. de Lamartine à propos d’un passage relatif à la Pologne dans le second volume de son Histoire des Girondins (List do p. A. de Lamartine’a na temat fragmentu dotyczącego Polski w drugim tomie jego Historii żyrondystów)
  • Souvenirs pour Adzio (Pamiątka dla Adzia)

Spis rzeczy (vol. 2)

Pisma dyskursywne

  • [Mémoire au pape Pie IX] [Memoriał do papieża Piusa IX]
  • [Polska wobec burzy (1848 r.)]
  • [Lettre à M. le Comte Louis Mastai] [List do hrabiego Louisa Mastai]
  • [Lettres à M-me le Grande-Duchesse de Baden Stephanie] [Listy do wielkiej księżny Stefanii Badeńskiej]
  • [Mémoire à l’empereur Napoléon III] [Memoriał dla Napoleona III z października roku 1854]
  • Recueil d’ukases et d’ordonnances dirigés contre la nationalité polonaise sous le régne de l’empereur Nicolas (Zbiór ukazów i rozporządzeń zwróconych przeciw narodowości polskiej za panowania Mikołaja I)
  • [Polska wobec Europy]
  • Uwagi nad dziełem o Rosji, Europie i Polsce
  • [Magnetyczność]
  • [Pierwsze posłuchanie u Napoleona III]
  • [Drugie posłuchanie u Napoleona III]
  • Zygmunt Krasiński, Bronisław Trentowski [Fragmenty Wizerunków duszy narodowej]

Indeks osób